In mijn lessen en programma’s maak ik gebruik van een aantal basiselementen uit de yogatraditie. Hatha yoga en Raj yoga is de traditionele Indiase stijl waarin ik ben opgeleid en is nog steeds de basis van waaruit ik lesgeef. Hatha is een combinatie van twee woorden. Ha, de zon, dat prana ofwel levensenergie betekent en de mannelijke actieve energie (ook wel het fysieke, materiële, yang) representeert. Tha, de maan, dat staat voor mentale energie en de vrouwelijke meer passieve energie (ook wel het creatieve, yin) representeert. Volgens hatha yoga principes bestaat alles uit deze twee polariteiten. Het verenigen (yoga betekent letterlijk ‘vereniging’) van deze twee energieën om te komen tot harmonie is het uiteindelijke doel. In mijn lessen is daarom altijd aandacht voor zowel yin als yang yoga elementen, aangepast op de energie van het moment.
Bij Raj yoga licht de nadruk meer op de aard van de geest. Het biedt technieken aan om de geest te managen en op ons zelf te reflecteren. Het is een gestructureerde methode bestaande uit acht opvolgende stadia:
- Yama, onthoudingen; wat niet te doen.
- Niyama, voorschriften; wat wel te doen.
- Asana, lichaamshoudingen.
- Pranayama, beheersing van prana/ de ademhaling.
- Pratyahara, terugtrekken van zintuigen (vb techniek is yoga nidra).
- Dharana, concentratie.
- Dhyaan, meditatie.
- Samadhi, ultieme staat van zijn.
Hatha yoga en Raj yoga zijn complementair. Door technieken uit de Hatha yoga (o.a. statische en dynamische lichaamshoudingen, ademhalings- en concentratie oefeningen en diepteontspanning) beschik je over de juiste voorbereiding voor de latere stappen van het achtvoudige pad.
De 6 bouwstenen
Het hexagram, de zeshoek, tevens de vorm van een bijenraat, symboliseert de spirit van YogaFarm. De vorm wordt gezien als twee in elkaar geschoven driehoeken die symbolisch hemel en aarde verbinden (geest en materie) en dus harmonie bewerkstelligt. Dit is niet alleen terug te vinden in de inrichting van de plek, maar is ook het raamwerk voor de yoga bij YogaFarm, bestaande uit de volgende 6 elementen:
Lichaam
De meeste mensen associeren yoga vooral met lichaamshoudingen en bewegingen. Maar yoga is zeker meer dan een soort lichaamsgymnastiek. Iedere houding (asana) heeft zijn eigen werking, niet alleen op fysiek niveau maar ook veel subtieler. Het lichaam is eerder een ingang tot een bewustzijnsverruiming. Met aandacht gaan we de essentie van iedere houding ervaren, in het moment leren voelen wat er is. In de oefeningen komen verschillende aspecten aan bod; o.a. kracht, balans, ruimte, aarding, opening, doorstroming en flexibiliteit. Sommige houdingen zijn statisch en houden we langer aan om te kunnen doorvoelen en andere meer dynamisch (bv. series zoals de zonnegroet). Zo leer je je lichaam te ervaren vanuit beweging en vanuit verstilling.
Adem
Ademhaling is de verbinder tussen lichaam een geest. Daarom wordt je continu uitgenodigd om je bewust te zijn van je natuurlijke ademhalingsritme. Daarnaast komen specifieke pranayama’s, ademhaling/concentratie oefeningen, in iedere les/ elk programma aan bod. Hiermee leer je ademhaling beheersen en ga je de werking op een dieper niveau ervaren, zowel in je lichaam als op je geest. Uiteindelijk zul je dit steeds subtieler gaan voelen, en gaandeweg meer in verbinding komen met je energielichaam. Het is tevens een super toegankelijke en zeer effectieve tool om in in je dagelijks leven in te zetten, om weer meer in balans te komen.
Meditatie
Ook meditatie is een belangrijk element: ik daag je continu uit om je bewust te zijn van wat er is. Je gaat gaandeweg leren om je meer naar binnen te richten en je concentratie te verscherpen. Er zijn vele verschillende meditatievormen die allen tot dezelfde essentie kunnen leiden. Maar bij mij resoneren vooral Vipassana meditatie (ook wel inzichtsmeditatie genoemd) en methoden uit het Tibetaans boeddhisme. Daarnaast werk ik graag met krachtige affirmaties, mantra’s en visualisaties. Ook metta meditatie is een belangrijk terugkerend element en een mooie aanvulling op de andere technieken. Metta betekent liefdevolle vriendelijkheid en ondersteunt je om met meer compassie en mededogen in het leven te zijn.
Mantra
Een ander belangrijk element in mijn lessen en programma’s is mantrazang. Een mantra is kort samengevat een combinatie van woorden die een specifieke trilling produceren wanneer je die zingt (hardop, mentaal of door te voelen). Het is een mystieke energie die in een geluidsstructuur is vastgelegd. Door concentratie op en herhaling van een mantra komt de energie vrij. Ook heb ik harmonium, de Indiase orgel, leren spelen. Sindsdien is mantrazang onder begeleiding van het harmonium een belangrijke ondersteuning.
Ontspanning
In iedere les en elk programma is naast inspanning vooral ook ontspanning essentieel. Die balans zal continu voelbaar zijn en een les wordt altijd rustig opgebouwd en afgesloten met een eindonstpanning. En ander krachtig instrument hierin is yoga nidra. Yoga Nidra is een effectieve techniek voor diepteontspanning, die het mogelijk maakt om je lichamelijk, geestelijk en emotioneel volkomen te ontspannen. Nidra betekent ‘slaap’ en Yoga Nidra dus de ‘slaap van de yogi’s’. Bij het beoefenen van Yoga Nidra pendelen lichaam en geest heen en weer tussen ontspanning en halfslaap. Terwijl het lichaam in slaaptoestand is, blijft het innerlijke bewustzijn helder wakker. Je gedachtestroom komt tot rust en in het lichaam treedt een gevoel van zwaarte op (alfa bewustzijn, ontspanning). Tegelijkertijd is Yoga Nidra ook activerend, zodat je je naderhand lichamelijk en geestelijk fris en helder voelt (theta bewustzijn, halfslaap). Hierdoor kun je tijdens de Yoga Nidra lichamelijke en geestelijke spanningen loslaten en blokkades doorbreken. Ik bied regelmatig een losse yoga nidra sessie aan en het is een vast onderdeel tijdens de verschillende programma’s.
Natuur
Ook yoga zou bij YogaFarm niet los kunnen bestaan van de natuur. Waar mogelijk vindt yoga buiten in het bos plaats, maar ook de binnenruimte is volledig verbonden met het bos. De lessen en programma’s zijn volledig afgestemd op de energie van het moment. Dat betekent dat je automatisch meebeweegt met de ritmes van de seizoenen. Ook de elementenleer (aarde, water, vuur, lucht, ether), die ik mij o.a. eigen heb gemaakt vanuit de ayurvedische traditie, is een belangrijke onderstroom, die de invulling van een les dan wel programma bepaald.
Tijdens de retraites die ik regelmatig aanbied is de krachtige natuur op de plek nog meer het uitgangspunt. De natuur is dan je leermeester en ik zet, naast de verschillende yoga aspecten tevens waarnemings- en zelfreflectieoefeningen in. Zo wordt je ondersteund om de verbinding met de natuur op een dieper niveau te ervaren en je bewustzijn te vergroten.